Zaman Kipleri
3.Emir Kipi ( Imperativo )
İspanyolca'da emir kipi ve olumsuz emir kipi dilek kipi ile içiçedir. Bu durumu açıklamak gerekirse ;
İspanyolca'da emir kipi sadece sen ve siz için kullanılır.Bunların çekimi şu şekildedir ;
HABLAR LEER SUBIR
tu habl
a le
e sub
e
vosotros habl
ad le
ed sub
id
Görüldüğü üzere ;
-ar ile biten fiillerin sonuna -a ve -ad
-er ile biten fiillerin sonuna -e ve -ed
-ir ile biten fiillerin sonuna -e ve - id ekleri getirilerek emir kipi fiil çekimleri yapılır.
EĞER : 1. ve 3. tekil / çoğul şahıslar için emir cümlesi kurmak istersek, burada kullanacağımız kalıp SUBJUNTIVO yani dilek kipi olacaktır !!!!
Subjuntivo Presente çekimi şu şekildeydi ;
HABLAR TENER SUBIR
y hable tenga suba
tu hables tengas subas
el/ella/usted hable tenga suba
Nosotros hablemos tengamos subamos
vosotros hableis tengais subais
ellos/ellas/ustedes hablen tengan suban
ÖNEMLİ
Buradaki en önemli nokta, fiillerin subjuntivo çekimlerinde kullanacağımız fiilin yapısal formu eğer 1.tekil şahısın şimdiki zaman çekiminde düzensizlik gösteriyorsa aynı yapıyı subjuntivo çekiminde de kullanmalıyız !!!! YANİ ;
Presente Indicativo Presente Subjuntivo
TENER TENER
Tengo Tenga
Tienes
Tengas
Tiene
Tenga
Tenemos
Tengamos
Teneis
Tengais
Tienen
Tengan
Görüldüğü gibi subjuntivo çekimi, kullanacağım fiilin 1. tekil şahıs için şimdiki zamanda yapılan çekiminin sonuna gerekli çekim eklerinin eklenmesiyle elde ediliyor.
Emir kipinde 2. tekil ve çoğul şahısların dışındaki şahısların fiil çekimi SUBJUNTIVO çekimidir !!!
Örneğin
FARAZİ OLARAK GELMEK FİİLİNİN EMİR KİPİ ÇEKİMİNİ YAPALIM ;
geleyim
venga ( emir kipinde böyle birşey yoktur )
gel ven
gelsin
venga ( subjuntivo çekimi )
gelelim
vengamos ( emir kipinde böyle birşey yoktur )
gelin venid
gelsinler
vengan ( subjuntivo çekimi )
Böyle bir emir kipi çekimi YOKTUR. Dilek kipi ile karşılaştırma yapmak için bunu hazırladık.
Birçok kaynak emir kipi çekiminde 2.tekil - 3.tekil ve 2. çoğul - 3. çoğul kişileri çekim tablosuna dahil eder.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi gramer açısından emir kipi sadece 2. TEKİL VE ÇOĞUL ŞAHISLAR İÇİN KULLANILIR. Ancak 3. tekil ve 3. çoğul şahıslar için de kullanılacaksa direkt olarak subjuntivo presente çekimlerini kullanacağız !!!!
Aradaki farkı GELMEK fiilin dilek kipi çekimini yapınca daha net göreceğiz.
Geleyim
Venga
Gelesin Vengas
Gele
Venga
Gelelim
Vengamos
Gelesiniz Vengais
Geleler
Vengan
Yukarıda mavi ile yazılı Dilek kipi çekimleri ile onun üzerindeki Emir kipi çekimlerinde mavi ve kırmızı yazılı olan kelimelere baktığınızda aynı kelimeler olduğunu göreceksiniz....
ÖNEMLİ
Türkçe'de de olduğu gibi İspanyolca'da da Gele Geleler Gelesin gibi kelimeler TEK BAŞLARINA KULLANILMAZ! Her zaman bir temel cümle ve ana cümle ile beraber kullanılırlar. Bu durum sadece EMİR KİPİNİN OLUMLU VE OLUMSUZ HALİNDE KULLANILIRKEN BOZULUR !!!
Örneğin ;
yo quiero que lo compr
es.
istiyorum ki onu alasın / onu almanı istiyorum
no lo compr
es !
onu alma !
compr
alo !
onu al !
Hemen burada
EMİR KİPİNİN OLUMSUZ HALİNİ DE GÖRELİM ;
COMPRAR
tu COMPRA
el / ella / ud. COMPRE
vosotros COMPRAD
ellos / ellas / uds. COMPREN
Yukarıdaki çekim standart olumlu emir kipi çekimidir. Bunların olumsuzunu yapmak için şu yolu kullanamayız ;
NO COMPRA -----YANLIŞ
Olumsuz emir kipi için yine SUBJUNTIVO PRESENTE kullanmamız gerekir.
Comprar'ın subjuntivo presente çekimi nasıldı ?
compre
compres
compre
compremos
compreis
compren
Peki comprar fiilinin Negatif Emir Kipi çekimi nasıldır ?
NO COMPRES
NO COMPRE
NO COMPREİS
NO COMPREN
Yani Subjuntivo çekimlerinin başına "no" ekleyerek olumsuz emir kipi çekimlerine ulaşabiliriz.
Son olarak birkaç düzensiz emir kipi çekimi örneği vererek bu konuyu da bitirelim ;
Decir : di
Hacer : haz
Poner : pon
Venir : ven
Dar : da
Tener : ten
Salir : sal
