7 Kasım 2010 Pazar

ZAMAN KİPLERİ


1. Haber Kipi ( Indicativo)
    
      a.Basit Zamanlar ( Tiempos Simples )


           Şimdiki Zaman ( Presente )


           Şimdiki Zamanın Hikayesi ( Preterito Imperfecto )


           -di'li Geçmiş Zaman ( Preterito Indefinifo )


            Gelecek Zaman ( Futuro )

      b.Bileşik Zamanlar ( Tiempos Compuestos )
     
          Yakın Geçmiş Zaman ( Preterito Perfecto )
    
          miş'li Geçmiş Zaman ( Preterito Pluscuamperfecto )

           Gelecekte Geçmiş Zaman ( Futuro Perfecto )





BASİT ZAMANLAR


ŞİMDİKİ ZAMAN ( PRESENTE )




Bu zaman kipi, her zaman yapmış olduğumuz süreklilik kazanmış eylemler için kullanılan bir zamandır.


                         HABLAR       BEBER             VİVİR
yo                       hablo              bebo                  vivo
tu                        hablas            bebes                  vives
el / ella / Ud.        habla              bebe                  vive
nosotros              hablamos        bebemos            vivimos
vosotros              hablais            bebeis                vivis
ellos  / as / Uds.   hablan            beben                 viven






Estudio mi leccion
Dersimi çalışıyorum.


Vivo en İzmir
İzmir'de yaşıyorum.


Los españoles beben mucho vino.
İspanyollar çok fazla şarap içer.

Cantas muy bien.
Çok güzel şarkı söylüyorsun.




O anda yapılan aktiviteler için ise Presente Continuo kullanılır.


Estar yardımcı fiili ile beraber kullanılan bu zaman, estar fiilinin çekimi ve fiil sonlarına gelecek ekler ile beraber kullanılır. Yani ;


Fiillerin sonlarındaki ar / er / ir eklerine göre form değiştirerek fiilerin başına ESTAR fiilinin kişi çekimlerini ekleyerek kullanırız.


- ar : -ando
-ir /er : - iendo


yo                       estoy    
tu                        estas
el / ella / Ud.        esta
nosotros              estamos
vosotros              estais
ellos  / as / Uds.   estan

Estar + Gerundio

Estoy hablando con mi amigo.
Arkadaşımla konuşuyorum. ( şu anda )

Estas limpiando tu coche.
Arabanı yıkıyorsun. ( şu anda )


Estamos leiendo mis libros.
Kitaplarımızı okuyoruz. ( şu anda )




ŞİMDİKİ ZAMANIN HİKAYESİ ( PRETERITO IMPERFECTO )




Geçmişte devam etmekte olan eylemleri ifade etmemizi sağlayan bu zaman çekimi fiillerin sonuna getirelecek
- aba ve - ia ekleri ile gerçekleştirilir.


-ar : -aba
-ir : -ia


                           HABLAR          VER  


yo                       hablaba              veia
tu                        hablabas             veias
el / ella / Ud.        hablaba              veia
nosotros              hablabamos        veiamos
vosotros              hablabais            veiais
ellos  / as / Uds.   hablaban             veian




Cuando tenia 15 años, no tarabajaba.
15 yaşındayken, çalışmıyordum.


Antes vivia en España. Ahora vivo en Turquia.
Önceden İspanya'da yaşıyordum. Şimdi Türkiye'de yaşıyorum.

Cuando sali, llovia.
Dışarı çıktığımda yağmur yağıyordu.




-Dİ'Lİ GEÇMİŞ ZAMAN ( PRETERITO INDEFINIDO )


Geçmişte gerçekleşip şu anla herhangi bir ilişkisi kalmamış olan eylemler için kullanılan zamandır.




                         HABLAR           BEBER               VİVİR
yo                       hable                 bebi                     vivi
tu                        hablaste             bebiste                 viviste
el / ella / Ud.        hablo                 bebio                   vivio
nosotros              hablamos           bebimos               vivimos
vosotros              hablasteis           bebisteis              vivisteis
ellos  / as / Uds.   hablaron            bebieron              vivieron



Ayer hable con mi doctora 
Dün doktorumla konuştum.


Hace 2 semanas bebieron mucho.
2 hafta önce çok fazla içtiler.

Mi hermano nacio en 1981.
Kardeşim 1981'de doğdu.

Por que me dejasteis solo?
Beni neden yalnız bıraktınız?



GELECEK ZAMAN ( FUTURO IMPERFECTO )


Gelecekte yapılacak eylemleri ifade etmekte kullanılan bu zamanın fiil çekimleri şöyledir ;

infinitivo + fiil


                                 BEBER               VİVİR              HABLAR
yo                              bebere                 vivire               hablare
tu                               beberas                viviras             hablaras
el / ella / Ud.               bebera                 vivira               hablara 
nosotros                     beberemos           viviremos         hablaremos
vosotros                     bebereis               vivireis             hablareis
ellos  / as / Uds.          beberan               viviran              hablaran


Görüldüğü  gibi geniş zaman fiil çekimlerinde fiil sonlarına gelecek olan ekler fiillerin mastar hallerinin ardına gelir. Tabiki düzensiz fiiller de mevcut. Onlar ;


hacer : har
salir : saldr
saber : sabr
poner : pondr
poder : podr
decir : dir
venir : vendr
tener : tendr
querer : querr  şeklindedir.

Manana comeremos en el campo.
Yarın kırda yemek yiyeceğiz.


Hoy no jugareis en el patio.
Bugün avluda oyun oynamayacaksınız.


Aynı zamanda ;


Bir emir yada zorunluluk ifadesi olarak ;


Manana me acompanaras.
Yarın bana eşlik edeceksin.


Tahmin bildiren cümlelerde ;


Dentro de 50 anos todos los coches funcionaran con electricidad.
50 sene içerisinde tüm arabalar elektrikle çalışacak.


Seran las doce
Saat on iki olsa gerek.


BİLEŞİK ZAMAN


YAKIN GEÇMİŞ ZAMAN ( PRETERITO PERFECTO )


Geçmişte başlayıp bitmiş ancak bugünle hala bir ilişkisi olan eylemlerde kullanılan zamandır




Preterito indefinido ve preterito imperfecto geçmişte yapılmış olan eylemleri anlatan zamanlardır. Arasındaki fark birinin diğerinden daha önce yapılmış olması değil, yapılmış olan eylemin konuşulan andaki zamanla olan ilişkisidir.
Haber yardımcı fiilinin çekimi ile beraber kullanılan bu zamanda  fiillerin sonlarına -ado ve -ido ekleri getirilir.


-ar : -ado
-ir / er : - ido


                          HABER           BEBER               VİVİR           HABLAR
yo                       he                  bebido                    vivido           hablado
tu                        has                 bebido                   vivido            hablado
el / ella / Ud.        ha                  bebido                   vivido            hablado   
nosotros              hemos            bebido                   vivido            hablado
vosotros              habeis            bebido                   vivido             hablado
ellos  / as / Uds.   han                bebido                   vivido             hablado


Görüldüğü gibi fiil çekimi her şahıs için ayrı ayrı yapılmamakta sadece haber yardımcı fiilinin ayrı ayrı çekimi yapılmaktadır.




Burada önemli bir konu da şudur ki ; kullanım sırasında haber yardımcı fiili ile participio arasına hiçbir tümleç giremez!!!. yani ;


He mucho comido değil


He comido mucho


¿ Has estado en Brazil alguna vez ?
Hiç Brezilya'da bulundun mu?


Hoy, me he levantado a las 7:00
Bugün saat 7:00'de kalktım.


He abierto la ventana.
Pencereyi açtım.

Buradaki bazı fiillerin düzensizliği ile bilgi vermek gerekirse ;

ser : sido
ver : visto
poner : puesto
escribir : escrito
abrir : abierto
volver : vuelto
hacer : hecho
romper : roto
decir : dicho



 MİŞ'Lİ GEÇMİŞ ZAMAN ( PRETERITO PLUSCUAMPERFECTO ) 

 Bu tense geçmişte tamamlanmış bir eylemden önce gerçekleşmiş başka bir eylemi ifade etmekte kullanılır. Örneğin ; 

Cuando llegaste, ya habia salido mi padre
Sen geldiğinde babm çıkmıştı bile

Ayer te llame, pero tu habias salido.
 Dün seni aradım ama sen çıkmıştın

Ayer os visitamos, pero vosotros ya habiais ido al museo.
 Dün sizi ziyaret ettik ama siz müzeye gitmiştiniz.


 Haber yardımcı fiilinin preterito imperfecto çekimi ile beraber kullanılan bu zamanda  fiillerin sonlarına -ado ve -ido ekleri getirilir.

                               HABER              BEBER                  VİVİR            HABLAR
 yo                           habia                   bebido                    vivido           hablado
tu                            habias                  bebido                   vivido            hablado
el / ella / Ud.            habia                   bebido                   vivido            hablado   
nosotros                  habiamos             bebido                   vivido            hablado
vosotros                  habiais                 bebido                   vivido             hablado
ellos  / as / Uds.       habian                 bebido                   vivido             hablado




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder